poniedziałek, 16 stycznia 2017

SMOG survival kit - krótka lekcja przetrwania na zimę!

Ostatnio w mediach często mogliśmy poczytać o tym jak bardzo poważnym problemem jest smog w zimie. Na terenie UE sytuacja jest najbardziej poważna w Polsce i w Bułgarii. Co roku w Polsce przedwcześnie umiera ponad 40.000 osób z powodu zanieczyszczonego powietrza. Na dodatek wiele osób niepotrzebnie choruje. To wszystko są koszty; utrata zdrowia, straty dla NFZ, gospodarki i osób indywidualnych, cierpienie fizyczne i emocjonalne. Trzeba się obronić!

Głównym celem tego artykułu jest pokazywanie prostych sposobów na zmniejszenie emisji smogu oraz na (samo)obronę przeciwko smogowi. Chciałabym także zwracać Waszą uwagę na pewne pułapki w tym zagadnieniu. Nie będę pisała o sprawach technicznych i naukowych, ani o tych politycznych. Tam gdzie sytuacja tego wymaga będę krótko wyjaśniać. Pod koniec artykułu podaję linki do stron instytucji i organizacji zajmujących się sprawami związanymi z zanieczyszczeniem powietrza - właśnie dla tych, którzy chcieliby wgłębić się w to zagadnienie.
 
1. W pierwszej kolejności sami powinniśmy dbać o to, żebyśmy w piecach przydomowych nie spalili ani śmieci ani opału złej jakości. Niestety obecnie wdychamy toksyny na potęgę. W Polsce 85% wysoko rakotwórczego benzopyrenu pochodzi z pieców przydomowych w miastach i na wsi (KOBIZE).

2. W przypadku podejrzenia spalania śmieci w sąsiedztwie należy natychmiast zareagować i zawiadomić straż miejską. Straż z reguły najpierw poucza, a dopiero przy kolejnej okazji wypisuje mandat. Z doświadczeń straży miejskiej w Warszawie wynika, iż ludzie często nie zdają sobie sprawy tego, co robią sobie i innym.  
 
3. Jak mamy zinterpretować sygnały ostrzegawcze? UWAGA. Tu mamy do czynienia z pułapką. Co to jest alarm smogowy, a czy dni bez alarmu są bezpieczne? Trzeba mieć świadomość, iż w Polsce próg, przy którym ogłasza się stan alarmowy jest trzykrotnie (!) wyższy niż w większości krajów UE. Podaję przykład dla kurzu MP10 zawierającego ten wysoko rakotwórczy benzopyren. W Polsce przy stężeniu MP10 od 141 do 200 μg/m3 stan powietrza jest uznany za zły, przy stężeniu > 200 μg/m3 za bardzo zły (poziom informowania), a dopiero przy stężeniu > 300 μg/m3 ogłaszany jest stan alarmowy. W większości krajów UE stan alarmowy jest ogłaszany już przy stężeniu przekraczającym 100 μg/m3. Ciekawostka; W Polsce stężenie od 100-140 μg/m3 zwany jest "stan dostateczny". Właściwie trzeba już uważać przy stężeniu > 50 μg/m3 (w Polsce zwano "stan umiarkowany"). Dlatego dni bez alarmu smogowego w wielu przypadkach nie są bezpieczne. Trzeba być czujny cały czas i sprawdzić dane.

4. Gdzie można sprawdzić dane? Na stronie GIOS sprawdź jakość powietrza można sprawdzić jak sytuacja wygląda w Twoim regionie. Tu jednak trzeba bardzo uważać - kolejna pułapka. Punkty pomiarowe znajdują się od kilku do kilkudziesięciu kilometrów od siebie. Dla nas w Brwinowie najbliższe punkty znajdują się w Piastowie i w Żyrardowie. Stan dobry w najbliższym punkcie pomiarowym niekoniecznie znaczy, że u nas w Owczarni/Żółwinie czy w centrum Brwinowa jest tak samo. Warunki mogą być zupełnie inne, wobec tego sytuacja może być nawet gorsza. Każdy zna swoje okolice i raczej wie czy w pobliżu "trują" i gdzie. Trzeba brać na to korektę.

5. Można rozważać noszenie maski antysmogowej (nie tej chirurgicznej). Są na rynku maski wielorazowe i jednorazowe. Nie będę tutaj propagować konkretnych marków i typów. Dobrze, żeby miały filtr HEPA i aktywny węgiel.

6. Zanim wybieramy się na spacer, na bieg lub na inne aktywności rekreacyjne na powietrzu sprawdzamy:
- stan powietrza na stronie GIOS.
- kierunek i siłę wiatru na aplikacji lub na stronie internetowej z prognozą pogody. Dobrze byłoby mieć też kompas, aby móc dokładniej sprawdzać gdzie jest, na przykład, ten wschód - południowy wschód. Jeżeli ktoś nie jest przyzwyczajony do skorzystania z kompasu - uważaj, nie myl kierunku o 180 stopni. Tam dokąd pokazuje strzałka, stamtąd wieje wiatr (więc wiatr wieje z kierunku przeciwnego do kierunku strzałki 😉). To kwestia rutyny. (Kompas nadaje się też do namierzania nieznanych jeszcze trucicieli lub namierzania po ciemku).
- Jaka jest siła wiatru. Im słabszy wiatr, tym większa jest szansa na powietrze gorszej jakości. 
- Przeanalizujemy jak to wszystko się ma do lokalizacji trujących kominów w naszym sąsiedztwie i wybieramy trasę.

7. Generalnie najlepszy czas na wyjście to między 11.00 a 14.00. Jest to pora w której najmniej się pali w piecach przydomowych. Najgorsze są poranne rozpalanie, rozpalanie po południowe i dokładanie na noc.

8. Przy wietrzeniu mieszkania stosujemy w miarę możliwości podobne procedury jak pod punktami 6 i 7. W poważnych i wątpliwych sytuacjach lepiej chwilowo nie wietrzyć (piszę to niechętnie). Można rozważać zakup oczyszczacza powierza.

9. Pogoda - kolejna pułapka. Pozory mogą mylić. Świeci słońce, jest tęgi mróz, ale nie wieje, więc jest idealna pogoda na spacer. Na pewno? Tak, gdyby tylko nie było tych trujących kominów. W takich warunkach pogodowych często powstaje inwersja, przy której dym z niskiej emisji nie może się unosić. Na dodatek brak wiatru powoduje zastój powietrza. Trzeba bardzo dobrze się zastanawiać gdzie pospacerować, czy może nawet nie zrezygnować. Często warunki na spacer są bardzo dobre wtedy, kiedy pogoda nie wygląda zbyt zachęcająco (wiatr, szarość). Trzeba właśnie wtedy korzystać ze świeżego powietrza. Trzeba zmienić swój negatywny stosunek do brzydkiej pogody - po prostu. Za chmurami  słońce normalnie świeci. Trzeba to mieć na uwadze. To zdecydowanie ułatwia wyjście.

Jakby nie było, sytuacja w Polsce jest niestety taka, że zimą nie można bez troski wyjść na powietrze.  Trzeba być czujny i uważny, aby wyjście rzeczywiście było przyjemnością. Czy mój survival kit wydaje Wam się trochę śmieszny i przesadzony? Cóż, mnie osobiście odpowiada. Uwielbiam być na powietrzu i regularnie też biegam. Mam różne trasy na różne okoliczności. Nie czerpałabym z tego tyle przyjemności, gdybym nie stosowała tych procedur. Czasami muszę też rezygnować ale nadrabiam to wtedy, kiedy deszcz mnie bije w twarz. To jest piękne ... 

Do dalszego przeglądania:
KOBIZE - zarządzanie emisjami
HEAL - zdrowie i zanieczyszczenie środowiska
CLIENT EARTH POLSKA - prawnicy dla ziemi
Polski alarm smogowy - poziomy informowania

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz